Τ.Θ. 22098, Τ.Κ. 11201, Πλατεία Κυψέλης
oikodiktyo@mail.com

Για να διασώσουμε την Ελληνική Αγροτική Βιοποικιλότητα

(Το ακόλουθο κείμενο συντάχθηκε από την αντίστοιχη Ομάδα Εργασίας
και υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του Δικτύου (Αθήνα, 26/1/2003).)

ΓΕΩΡΓΙΑ: Είναι η διαχείριση βιολογικών συστημάτων και ζωντανών οργανισμών από τον άνθρωπο που χαρακτηρίζονται από ποικιλότητα, παρά την εκμηχάνιση και τη χρήση χημικών ουσιών και γενετικά τροποποιημένων οργανισμών

Oι ραγδαίες εξελίξεις που έφερε η τεχνολογική και οικονομική επανάσταση των πολυεθνικών εταιρειών (“πράσινη επανάσταση”) στον αγροτικό χώρο το τελευταίο μισό του προηγούμενου αιώνα διατάραξαν και σε πολλές περιπτώσεις μείωσαν δραματικά, τη βιοποικιλότητα σε όλο τον κόσμο και στην Ελλάδα σε ένα ή και περισσότερα επίπεδα.

Η εμπορευματοποίηση και εντατικοποίηση της Γεωργίας συνετέλεσε στην εξαφάνιση ντόπιων φυτών ή ζώων και στην αντικατάστασή τους από υβρίδια και Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών (Γ.Τ.Ο.) υψηλών αποδόσεων. Η μεγάλη διάδοσή τους (υβρίδια, Γ.Τ.Ο.) είχε σαν αποτέλεσμα να περάσει η παραγωγή σπόρων από τα χέρια του παραγωγού στον έλεγχο μεγάλων (πολυεθνικών) επιχειρήσεων.

Η επιβολή των υβριδίων στην αγροτική φύση, επέφερε την απώλεια του γενετικού δυναμικού που χαρακτηρίστηκε ως Γενετική Διάβρωση. (Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι μόνο το 1% των ντόπιων ποικιλιών σίτου και το 2-3% των ποικιλιών λαχανικών που υπήρχαν πριν 50 χρόνια στην Ελλάδα έχουν διασωθεί υπό καλλιέργεια μέχρι τις μέρες μας).

Οι εταιρείες και τα κρατικά επιστημονικά ιδρύματα στην προσπάθειά τους να δημιουργήσουν νέες “βελτιωμένες” ποικιλίες, εκτόπισαν το τεράστιο γενετικό δυναμικό της φύσης και υπερχρησιμοποίησαν λίγους “εκλεκτούς” γονείς με αποτέλεσμα να έχουμε σοβαρό περιορισμό της γενετικής βάσης και έκλειψη πολλών παραδοσιακών ποικιλιών.

Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι να υπάρχει γενετική ομοιομορφία στη (μόνο)καλλιέργεια, η οποία οδήγησε σταδιακά στην αύξηση της “γενετικής ευπάθειας” των καλλιεργειών στα εξελισσόμενα παθογόνα. Από γενετική άποψη η ευπάθεια αυτή γίνεται τόσο μεγαλύτερη όσο μειώνεται η γενετική ποικιλότητα.

Σήμερα το μεγαλύτερο μέρος των σπόρων έχει μεταφερθεί, έχει υποστεί επεξεργασία, έχει κατοχυρωθεί ως πατέντα των παγκόσμιων εταιρειών και κρατείται με τη μορφή πνευματικής ιδιοκτησίας. Οι αγρότες που θέλουν να φυτέψουν για μια μελλοντική συγκομιδή, είναι σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένοι από την πρόσβαση σε αυτές τις ίδιες τις εταιρείες, στις οποίες πρέπει να πληρώσουν ένα αντίτιμο για να χρησιμοποιήσουν αυτό που αποτελούσε κοινό πλούτο, πριν από λίγο μόλις χρονικό διάστημα.

Παρόλη όμως τη γενετική διάβρωση και την αλλοτρίωση της συνείδησης των αγροτών, κάποιοι από εμάς (που πληθαίνουμε συνέχεια…) θέλουμε να διατηρήσουμε το φυτικό και ζωικό πλούτο και να τον αφήσουμε στους απογόνους μας, γιατί αποτελεί ΚΟΙΝΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ (Διεθνής Δέσμευση επί των Φυτογενετικών Πόρων).

Γνωρίζουμε:

• ότι μόνο οι παραδοσιακές ποικιλίες και ράτσες συντελούν στη ΒΙΩΣΙΜΗ ΓΕΩΡΓΙΑ, η οποία παράγει μοναδικά μορφολογικά ποιοτικά και γευστικά χαρακτηριστικά, εκείνα που της δίδουν ασύγκριτο προβάδισμα σε σχέση με τη συμβατική Γεωργία.

• ότι οι δοκιμασμένες τοπικές ποικιλίες και ράτσες θεμελιώνουν και επιτρέπουν την επανασύνδεση του ΑΓΡΟΤΗ με τον ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ του, την ΙΣΤΟΡΙΑ του, τη ΓΗ και την ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ που συμβιώνει.

• ότι η αειφορία μπορεί να στηριχθεί μόνο στη βιοποικιλότητα και ενώ στην εντατική γεωργία η ποικιλότητα είναι μικρή αν όχι ανύπαρκτη, στην Οικολογική Γεωργία υπάρχει αλληλεπίδραση ανάμεσα στα καλλιεργημένα φυτά και τα αγροτικά ζώα με τα άγρια είδη χλωρίδας και πανίδας και αυτό ορίζεται μέσα από μια μακρόχρονη σχέση συμβίωσης.

Η προάσπιση όμως της βιοποικιλότητας δεν είναι μόνο θέμα συνείδησης και δράσης λίγων, αλλά ολόκληρης της κοινωνίας. Έτσι θέλουμε άμεσα, η κρατική πολιτική να σταματήσει να επιδοτεί την επιβολή των υβριδίων και των ολιγοπωλίων στην αγορά και να ανέχεται την εισαγωγή Γ.Τ.Ο. Θέλουμε να σταματήσει η διεθνής προσπάθεια να μετατραπούν τα γενετικά σχεδιαγράμματα, που είναι αποτελέσματα εκατομμυρίων ετών εξέλιξης της φύσης, σε ιδιωτική πνευματική ιδιοκτησία, πατέντα, αποκλειστική χρήση, εμπόρευμα. Η ζωή και η φύση δεν είναι ούτε εφεύρεση ούτε ιδιοκτησία κανενός – ΟΧΙ στη ΒΙΟΠΕΙΡΑΤΕΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΩΝ.

ΣΤΗΡΙΖΟΥΜΕ:

• Την ανάπτυξη δράσεων προστασίας και μελέτης των φυτογενετικών πόρων και της Γεωργικής Βιοποικιλότητας. Ειδικότερα, την ανάπτυξη δράσεων προστασίας στον Αγρό για τις παραδοσιακές ποικιλίες και ράτσες.

• Την ανάπτυξη δράσεων προστασίας επιτόπου (in situ) για τα άγρια συγγενικά είδη κατόπιν επισήμανσης των περιοχών με υψηλό πλούτο χλωρίδας και πανίδας (υδροβιότοποι κ.λ.π.). [σύμφωνα με το Π.Δ. αρ. 8, τεύχ. Α’, Φ.Ε.Κ.40/22-3-90 “Περί προστασίας Φυτικού Γενετικού Υλικού της Χώρας].

• Την παροχή ενισχύσεων σε παραγωγούς που καλλιεργούν ντόπιες παραδοσιακές ποικιλίες ή εκτρέφουν ζώα τοπικής ράτσας που κινδυνεύουν από εξαφάνιση, όπως προβλέπει ο κανονισμός 2078/92 της Ε.Ε. και ο βελτιωμένος 1257/99.Τη ΣΤΗΡΙΞΗ των Αγροτών που καλλιεργούν ντόπιους παραδοσιακούς και σπάνιους αρχαίους σπόρους (ποικιλίες σιταριού φάροου, ντίνκελ, χαμούτ, κλπ) χωρίς να μειωθεί η επιδότησή τους, καθώς και

• την ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ για την ιδιαίτερη διατροφική αξία των συγκεκριμένων ειδών.

Έτσι ΠΡΟΩΘΟΥΜΕ:

• Τη συνεργασία με άτομα, ομάδες και οργανώσεις που έχουμε κοινές επιδιώξεις εντός και εκτός Ελλάδας.

• Την ελεύθερη διάδοση και διακίνηση των ποικιλιών και ρατσών σε όσο το δυνατόν περισσότερα αγροκτήματα με τρόπο ώστε αυτά να γίνουν αναπαραγωγικά.

• Την καταγραφή χαρακτηριστικών από τις ποικιλίες και ράτσες που καλλιεργούμε ή εκτρέφουμε μέσα στο συγκεκριμένο περιβάλλον που βρίσκονται.

• Τη δημιουργία ενός αγροκτήματος συλλογικής διαχείρισης και καλλιεργητικού παραδείγματος ντόπιων ποικιλιών.