Για επικοινωνία: elefthcom@yahoo.gr

ΣΥΝΤΡΟΦΟΙ για τον ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΚΟ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟ
Κείμενο προβληματισμού 1
Πολιτική συλλογικότητα, πολιτική στράτευση

Tο κείμενο αυτό δεν είναι παρά μια «εισαγωγή» στο “θέμα” που εδώ και καιρό απασχολεί κάποιους συντρόφους, οι οποίοι ανταλλάσουν γνώμες και διασταυρώνουν τις ανησυχίες τους. Στο κείμενο θεωρείται ως δεδομένη η προϋπάρχουσα όσμωση με το “θέμα”, μέσω των αναζητήσεων από τη διαδρομή του κάθε συντρόφου στο κίνημα. Tο κείμενο αποτελεί μια πρώτη καταγραφή των προβληματισμών μας από τη διαδικασία συζήτησης που έχουμε ανοίξει. Περιέχει αρκετά σημεία, στα οποία δεν υπάρχει ομοφωνία και είναι ζήτημα να κατατεθούν οι απόψεις όλων των συντρόφων, να διευκρινιστούν και να «οριοθετηθούν» οι πολιτικές συμφωνίες ή διαφωνίες. Νέα κείμενα θα προστεθούν σ΄ αυτό, όσο η διαδικασία συγκρότησης της πολιτικής συλλογικότητας θα προχωρά παραπέρα και θα μορφοποιείται.

Σημεία προς συζήτηση

1. Συζητάμε για την ανάγκη ύπαρξης μιας πολιτικής συλλογικότητας και το πρώτο που πρέπει να ξεκαθαρίσουμε είναι ότι μιλάμε για μια συλλογικότητα που θα στρατευθεί στην εργατική υπόθεση. Στην εργατική τάξη ανήκουμε, για την υπόθεση αυτή παλεύουμε και θέλουμε να συνεχίσουμε να παλεύουμε με καλύτερο και αποτελεσματικότερο τρόπο.

H εργατική υπόθεση περνά μέσα από την πάλη για τη βελτίωση της θέσης της εργατικής τάξης στο σήμερα, αλλά σε τελική ανάλυση είναι η υπόθεση της κοινωνικής απελευθέρωσης, της απελευθέρωσης της εργατικής τάξης και όλης της κοινωνίας από τα δεσμά της μισθωτής σκλαβιάς, της κατάργησης της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, της εξάλειψης της βίας και του καταναγκασμού.

Στόχος μας είναι η αταξική, κομμουνιστική, ελευθεριακή κοινωνία, η κοινωνία της ισότητας, της αφθονίας, της ελευθερίας. Oραματιζόμαστε την κοινωνική αυτοδιαχείριση, την αυτοδιεύθυνση, την αποκέντρωση με την ταυτόχρονη συνένωση σε ευρύτερα σύνολα μέσω της ομοσπονδιοποίησης, την αλληλέγγυα συμβίωση των ελεύθερα συνεταιρισμένων παραγωγών.

H συλλογικότητά μας λοιπόν δεν μπορεί παρά να είναι εργατική, κομμουνιστική, αντιεξουσιαστική.

2. Προϋπόθεση για την αταξική κομμουνιστική κοινωνία είναι το γκρέμισμα της παλιάς κοινωνίας, η αντικαπιταλιστική επανάσταση του κόσμου της εργασίας και το ξεκίνημα της κοινωνικής “ανοικοδόμησης”.

Εργαλείο για την κοινωνική επανάσταση είναι ένα αυτόνομο ταξικό πολιτικό κίνημα της εργατικής τάξης. Ένα κίνημα που δε θα παλεύει μόνο για τη βελτίωση των όρων πώλησης της εργατικής δύναμης (μισθός, ωράριο, άδειες, συνθήκες εργασίας, δημοκρατικά δικαιώματα…), αλλά και για να πάψει η εργατική δύναμη να είναι εμπόρευμα που πουλιέται και αγοράζεται. Ένα κίνημα που θα έχει καθολικό περιεχόμενο (διεκδικητισμός, πολιτική πάλη, πάλη στο επίπεδο των ιδεών και των αξιών, εργατικός διαφωτισμός, διεθνισμός, αλληλεγγύη, αλληλοβοήθεια...). H συμπύκνωση αυτού του περιεχομένου θα γίνεται στην πολιτική (αντικρατική) πάλη.
 

Μια παρένθεση για τη σχέση μεταρρύθμισης και επανάστασης

α) Οι μεταρρυθμίσεις – διεκδικήσεις πρέπει να παλεύονται με «επαναστατικό» τρόπο. Στους δρόμους και όχι στους διαδρόμους. Από τους εργαζόμενους και όχι από τους ειδικούς και τους εκπρόσωπους…

β) Οι μεταρρυθμίσεις – κατακτήσεις εύκολα μπορεί να παρθούν πίσω. Είναι ζήτημα της ταξικής πάλης και του συσχετισμού δυνάμεων, η περιφρούρησή τους.

γ) Είναι ανάγκη να μιλήσουμε για την απελευθέρωση της εργασίας. Είναι ανάγκη να προβάλλουμε το σύνθημα «Κάτω η μισθωτή σκλαβιά». Να πούμε ξεκάθαρα στους συναδέλφους μας, σε όλη την εργατική τάξη, ότι εμάς δε μας αρκεί να γίνει η μισθωτή σκλαβιά από 40 ώρες την εβδομάδα 35, ή να πουλιέται η εργατική δύναμη πιο ακριβά (μισθός) κλπ. Εμείς θέλουμε να πάψει η εργασία να είναι εκβιασμός και δικαίωμα και να μετατραπεί σε «παιχνίδι», εξάσκηση, ενασχόληση. Θέλουμε να μετατραπεί σε ελεύθερη και δημιουργική δραστηριότητα ολοκληρωμένων ανθρώπων. Επειδή, η εργασία δεν πρέπει να είναι διαχωρισμένη δραστηριότητα από την υπόλοιπη ζωή.

δ) Είναι ταυτόχρονα απαραίτητο να καταπιαστούμε και με τις πιο μικρές και καθημερινές διεκδικήσεις βελτίωσης της θέσης των προλετάριων.. Ο εργάτης («δυστυχώς») δεν ξεκινά να παλέψει επειδή είναι «ιδεολογικά» ενάντια στο αφεντικό του ή ενάντια στον καπιταλισμό. Ξεκινά να παλέψει έχοντας πιθανά αυταπάτες, ή και καλή προαίρεση για το αφεντικό του, την κυβέρνηση, τον καπιταλισμό. Οι εργάτες θα κατανοούν την αναγκαιότητα της κοινωνικής ανατροπής, από την άρνηση των αφεντικών και του σημερινού καπιταλιστικού συστήματος να ικανοποιήσει τις πιο στοιχειώδεις ανθρώπινες ανάγκες.

ε) Μέσα στους οικονομικούς αγώνες πέρα από «αμυντικούς» στόχους πρέπει να προβάλλονται και αιτήματα που “ταιριάζουν” σε μια απελευθερωμένη κοινωνία π.χ. Pιζική μείωση του χρόνου εργασίας και των ηλικιακών ορίων για συνταξιοδότηση - δεν ζούμε για να δουλεύουμε. Δωρεάν ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη και συνταξιοδοτική κάλυψη για όλους. Δωρεάν στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Eλεύθερη πρόσβαση σε όλες τις βαθμίδες της δημόσιας, δωρεάν και υψηλής στάθμης εκπαίδευσης. Yπονόμευση του διευθυντικού δικαιώματος, των καταμερισμών και της (στενής) ειδίκευσης στην παραγωγή. Aνατροπή των διαχωρισμών ανάλογα με τη φυλή, τη θρησκεία, την εντοπιότητα, την ηλικία, την ειδίκευση, τη μόρφωση, την προϋπηρεσία. Eργατικός έλεγχος, ο εργάτης έχει λόγο για το τί παράγεται, πώς παράγεται και για ποιον.

στ) Μέσα στους αγώνες προβάλλουμε την ανάγκη για μια άλλου τύπου κοινωνική οργάνωση, για μια άλλη κοινωνία. Στις απεργίες που ξεσπάνε για τα κλεισίματα των εργοστασίων δεν χωρά μόνο η λογική: Όχι στις απολύσεις. Να δοθούν οι αποζημιώσεις και τα δεδουλευμένα. Να υπάρξει κρατική παρέμβαση κ.ο.κ. Μπορεί να μπει και μια άλλη λογική: Κολλεκτιβοποίηση – Αυτοδιεύθυνση. Και φυσικά όχι μόνο σα μια λογική που θα ζυμώνεται από κάποιους, αλλά και σα μια συγκεκριμένη πρόταση: ΟΥΤΕ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ, ΟΥΤΕ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ. ΝΑ ΠΑΡΟΥΝ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ ΤΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΟΥΣ.

Μια τέτοια λογική και πρακτική, η οποία σε καμιά περίπτωση δεν ταυτίζεται με την αυταπάτη περί «σοσιαλιστικών νησίδων», απουσιάζει παντελώς από την Ελλάδα.

ζ) Η πάλη για τη βελτίωση της θέσης της εργατικής τάξης είναι μια ζωτική ανάγκη και για τους επαναστάτες. Και εμείς εργάτες είμαστε και η βελτίωση στα ζητήματα του μισθού και των συνθηκών εργασίας μας αφορά άμεσα.

Tο πολιτικό κίνημα της εργατικής τάξης μορφοποιείται με τις πλατιές εργατικές οργανώσεις (Eργατικές Eπιτροπές, Συμβούλια, “συνδικάτα”) που οικοδομούνται στη βάση των συνελεύσεων, αντιιεραρχικά, με εκλεγμένους και ανά πάσα στιγμή ανακλητούς αντιπροσώπους και με, από τα κάτω, συντονισμό.

Aυτά είναι όργανα κοινωνικο - πολιτικά και πρέπει να διαπαιδαγωγούν την εργατική τάξη στον καθημερινό αγώνα, αλλά και στην εργατική δημοκρατία, στην άμεση δημοκρατία. Πρέπει να διαμορφώνουν την ικανότητα της εργατικής τάξης για να πάρει τις τύχες της κοινωνίας στα χέρια της (παραγωγή, αυτοδιαχείριση, αυτοδιεύθυνση).

Δε συμφωνούμε με τους διαχωρισμούς, οι οικονομικές οργανώσεις (συνδικάτα) για τις άμεσες διεκδικήσεις, οι πρωτοπορίες (κόμματα, οργανώσεις) για τον πολιτικό αγώνα και οι “οργανικοί διανοούμενοι” για την παραγωγή της επαναστατικής θεωρίας.

3. Την κοινωνική επανάσταση δεν την αντιλαμβανόμαστε σα μια εξελικτική διαδικασία πλούσια σε «συσσώρευση εμπειριών» και «κατάχτηση θέσεων» κάτω από την πάλη του εργατικού πολιτικού κινήματος. Η επανάσταση θα είναι μια τομή, μια ρήξη, μια βίαιη ανατροπή σε ΟΛΑ: στις ιδέες, στις συνήθειες, στις συμπεριφορές, στους θεσμούς, στις σχέσεις των ανθρώπων, στην παραγωγική διαδικασία πρώτα και κύρια. Οι ανατροπές αυτές θα καθορίζονται από τη μαζική και θυελλώδη εμφάνιση στο ιστορικό προσκήνιο αυτών που μέχρι τώρα ήταν στην αφάνεια, αυτών που «δεν είχαν φωνή», των πλατιών εργατικών μαζών.

Σίγουρα η δράση τους θα κουβαλά τα κουσούρια της παλιάς κοινωνίας, όμως μια νέα στάση ζωής θα κερδίζει. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ΝΕΑΣ ΖΩΗΣ θα είναι η συντροφικότητα, η ανιδιοτέλεια, η αλληλοβοήθεια, ο ενθουσιασμός, ο ηρωισμός, η αποφασιστικότητα, το ξεδίπλωμα θαμμένων ικανοτήτων και ταλέντων… Η επαναστατική δημιουργικότητα που οι λαϊκές μάζες θα επιδείξουν, σαφώς θα είναι ανάλογη του «διαφωτισμού» που θα προηγηθεί στα πλαίσια της παλιάς κοινωνίας.

Η επανάσταση στο πέρασμά της θα σαρώσει την αρχαία σκουριά: κράτος, στρατό, αστυνομία, γραφειοκρατία, διπλωματία, δικαστική εξουσία, κοινοβούλια, υπουργεία, κυβερνήσεις, αξιωματικές αντιπολιτεύσεις, συνδικαλιστικούς εκπρόσωπους, παπαδαριό, εκπαιδευτικά προγράμματα, αναπτυξιακές πολιτικές, καταναλωτική ευδαιμονία, εθνικιστικές και ρατσιστικές ψυχώσεις, αξιοκρατία – ιεραρχία, πρότυπα των ικανών και πετυχημένων…Τίποτα δε θα μείνει όρθιο.

Οι εργαζόμενοι θα έχουν τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο για κάθε πλευρά της κοινωνικής ζωής. Οι ανισότητες, οι αδικίες, οι ιεραρχίες, οι «αναθέσεις», οι «εκπροσωπήσεις», τα προνόμια, η υποκρισία, οι αντιθέσεις οικονομίας – κοινωνίας, πολιτικής – κοινωνίας, τέχνης – κοινωνίας, χειρωνακτικής - πνευματικής εργασίας, διευθυντή – διευθυνόμενου, πόλης - υπαίθρου, εκπαιδευτή – εκπαιδευόμενου, άντρα – γυναίκας θα καταπολεμηθούν και θα εκλείψουν.

Η «αυτοκυβέρνηση» του επαναστατημένου λαού θα εκφραστεί μέσα από αυτοοργανωμένα και συντονισμένα λαϊκά κύτταρα: τα Εργατικά Συμβούλια (Σοβιέτ) (θα μπορούσαν να ονομαστούν και Κομμούνες, ή όπως αλλιώς).

Η πολιτική θα πάψει να είναι μια διαχωρισμένη από την υπόλοιπη ζωή δραστηριότητα που την ασκούν κάποιοι ειδικοί, γι’ αυτό και θα πάψει να υπάρχει σαν τέτοια συγχωνευόμενη με τις υπόλοιπες κοινωνικές δραστηριότητες.

Η δύναμη του λαού βρίσκεται στη συζήτηση, στην ενημέρωση, στη γνώση όλων των δεδομένων, στην ταύτιση αυτών που αποφασίζουν και αυτών που υλοποιούν, στην αμεσοδημοκρατία, στην τοπική αυτονομία και την ταυτόχρονη περιφερειακή, πανεθνική και παγκόσμια ομοσπονδιοποίηση.

Ας μην ξεχνάμε το σοφό σύνθημα: «Τίποτα για μας, χωρίς εμάς!».
 

Μια παρένθεση για την επαναστατική πειθώ και την επαναστατική βία

Η επανάσταση θα χρησιμοποιήσει και την πειθώ και τη βία, τόσο κατά το ξέσπασμά της, όσο και κατά την εδραίωσή και επικράτησή της. Οι καπιταλιστές δεν πρόκειται να παραιτηθούν οικειοθελώς από την οικονομική και πολιτική τους εξουσία. Ο καπιταλισμός, η κοινωνία της εκμετάλλευσης, της βαρβαρότητας, των πολέμων, των γενοκτονιών δε μεταρρυθμίζεται, ΑΝΑΤΡΕΠΕΤΑΙ.

Η βία που θα χρησιμοποιήσει η επανάσταση θα είναι μια «μεταβατική επιλογή», ένα «αναγκαίο κακό» για την περιφρούρηση της απελευθερωτικής θέλησης του εξεγερμένου λαού από τις αντεπαναστατικές απόπειρες. Οι καταναγκασμοί που θα επιβληθούν θα είναι υπόθεση του ίδιου του λαού. Δε θα διατάσσονται από κάποιους «Κομισάριους», ούτε θα επιβάλλονται από ειδικά ένοπλα σώματα. Θα αποφασίζονται από τις εργατικές συνελεύσεις και θα εφαρμόζονται από τις ένοπλες εργατικές πολιτοφυλακές.

Οι απόψεις μας για την κοινωνική επανάσταση πρέπει να προφυλαχτούν από δύο πλευρές;

α) Το απελευθερωτικό μας όραμα δεν έχει τίποτα το κοινό με τις αντεργατικές εξουσίες που προέκυψαν από τις “σοσιαλιστικές” επαναστάσεις του 20ου αιώνα. Είναι εμπαιγμός της Ιστορίας το ότι οι κοινωνίες αυτές ονομάστηκαν σοσιαλιστικές, τη στιγμή που, ακόμη και, στοιχειώδη (αστικοδημοκρατικά) δικαιώματα και ελευθερίες δεν ήταν κατοχυρωμένα (δικαιώματα που το εργατικό κίνημα σε άλλες χώρες είχε κατακτήσει) π.χ. το συνεταιρίζεσθαι, το συνέρχεσται, το απεργείν, το ελεύθερα εκλέγειν και εκλέγεσθαι, το δημοσίως λέγειν και γράφειν και τόσα άλλα. Οι κοινωνίες αυτές χαρακτηρίστηκαν από ακραία φαινόμενα όπως: στρατόπεδα συγκέντρωσης και καταναγκαστικής εργασίας, πολιτική αστυνομία (ΤΣΕΚΑ, GPU, NKVD, ΚGB «διαφύλαξαν» την «επανάσταση» στη «χώρα των Σοβιέτ»), φυλακίσεις, βασανιστήρια, εκτοπισμός, εκτελέσεις για λόγους συνείδησης, εσωτερικό διαβατήριο, καταπάτηση μέχρι εξαφανίσεως του απαραβίαστου της προσωπικής ζωής…

Δικτατορία του προλεταριάτου την αποκαλούσαν, δικτατορία επί του προλεταριάτου ήταν στην πραγματικότητα.

Είναι απορίας άξιο, μετά την κατάληξη αυτών των κοινωνιών και τη δυσφήμιση της σοσιαλιστικής ιδέας, ότι υπάρχουν πολιτικά ρεύματα της Αριστεράς που ψάχνουν σε κάποιες ημερομηνίες - τομές (1927, 1956, 19...), για να βρουν που στράβωσε το πράγμα. Τα ρεύματα αυτά θεωρούν ότι «τα σωστά έχουν ειπωθεί, καιρό πριν». Και φυσικά τα έχει πει ο δικός τους μεσσίας.

Απουσιάζει παντελώς η κριτική σκέψη, η αμφιβολία, η επανεξέταση των κρίσιμων ερωτημάτων:

Οι μάζες είναι υποκείμενο ή αντικείμενο της επανάστασης; Ποιος είναι η ατμομηχανή της Ιστορίας, το κόμμα ή η τάξη;

Ο (επαναστατικός) σκοπός αγιάζει τα (αντεπαναστατικά) μέσα; Ο πραγματισμός και η προσαρμογή στη «σκληρή πραγματικότητα» μπορεί να καθοδηγεί τα βήματα των επαναστατών;

Ο διεθνισμός είναι μια υπόθεση αρχών σύμφωνα με τα συμφέροντα των καταπιεσμένων ή είναι ένα μπαλάκι στο παιχνίδι των διακρατικών συμφερόντων;

Μπορεί το απελευθερωτικό όραμα να ταυτιστεί απλά με την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων;

Η εργατική δημοκρατία είναι απλά στοιχείο του εποικοδομήματος που μπορεί να υπάρχει, ή να μην υπάρχει, ή να παραχωρηθεί σε κάποια καλύτερη συγκυρία; Ή μήπως είναι στοιχείο της ίδιας της παραγωγικής βάσης; (Ο νέος άνθρωπος, ο παραγωγός του κοινωνικού πλούτου συζητά στη συνέλευση και δουλεύει, δουλεύει και συζητά στη συνέλευση. Δεν μπορεί να διαχωριστεί το ένα από το άλλο).

Η κοινωνικο – πολιτική «πρωτοπορία» μπορεί να ταυτιστεί με «μία αλήθεια», με «ένα κόμμα»;

Εμείς πιστεύουμε πως ο κομμουνισμός ή θα είναι ελευθεριακός, ή δεν πρόκειται να υπάρξει.

β) H κοινωνική απελευθέρωση δεν μπορεί να νοηθεί σαν τη δημιουργία “νησίδων ελευθερίας” μακριά, “κρυφά”, δίπλα και σε τελική ανάλυση μέσα στον καπιταλισμό. H πολιτική εξουσία των καπιταλιστών και το καπιταλιστικό κράτος δεν μπορούν να συνυπάρξουν με τη διαδικασία της κομμουνιστικής απελευθέρωσης.

Η συζήτηση και οι πρακτικές μέσα στα ριζοσπαστικά κινήματα, παγκόσμια, για τις απελευθερωμένες “ζώνες” και “σφαίρες” έχουν φουντώσει. H ιδέα αυτή είναι αρκετά παλιά, αλλά σήμερα επανέρχεται ορμητικά, εξ αιτίας της απέχθειας που γέννησαν τα αντεργατικά και αντεπαναστατικά καρκινώματα, που προέκυψαν μετά το “πάρσιμο της εξουσίας” στη Pωσία, Aν. Eυρώπη, Kίνα κ.ο.κ.

H δημιουργία χώρων “αυτονομίας” και “ελευθερίας” φαντάζει σαν “ο άλλος δρόμος”. Όμως, δεν είναι τίποτα άλλο από μια επιλογή που αργά ή γρήγορα, είτε εκφυλίζεται, είτε ενσωματώνεται από το σύστημα, είτε τσακίζεται από το σύστημα.

Πολύ πριν τις αυτόνομες κοινότητες των Zapatistas υπήρξαν οι αυτοδιαχειριζόμενες κολλεκτίβες των CNTistas, κατά την ισπανική επανάσταση, οι οποίες είχαν την αφέλεια να πιστέψουν ότι θα μπορέσουν να επιβιώσουν και να νικήσουν χωρίς να έρθουν σε ρήξη, (ή με την ανοχή) με το αστικo - σταλινικό αντεπαναστατικό μπλοκ και τις κυβερνήσεις της Mαδρίτης (Bαλένθια) και της Bαρκελώνης. Mοιραία συντρίφτηκαν. Mια κατάσταση δυαδικής εξουσίας δεν κρατά επ’ άπειρον!

Oι Zapatistas μπορούν και πρέπει να τα καταφέρουν καλύτερα. Aυτό θα εξαρτηθεί και από τις εξελίξεις στο παγκόσμιο απελευθερωτικό κίνημα. (Είναι αυτονόητο πως πριν κάνουμε οποιαδήποτε κριτική στους Zapatistas πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η δράση τους ανοίγει νέα πρωτόγνωρα μονοπάτια απ’ τα οποία πολλά θα διδαχθούμε. Πρέπει επίσης να τους εκφράσουμε την αμέριστη συμπαράστασή μας).

Πολύ πριν τις συνεργατικές, τις κοοπερατίβες των κατηλειμένων εργοστασίων, το troueque (οργανωμένο σύστημα άμεσης ανταλλαγής ειδών και υπηρεσιών) που είναι φαινόμενα στη σημερινή εξεγερμένη Aργεντινή, υπήρξαν αντίστοιχα εναλλακτικά εγχειρήματα στη Δυτ. Eυρώπη και τη Λατινική Aμερική. Όλα αυτά σήμερα είτε εξαφανίστηκαν, είτε λειτουργούν με τους όρους της καπιταλιστικής αγοράς, είτε προσπαθώντας να διατηρήσουν κάτι από την ανατρεπτική αφετηρία τους φυτοζωούν. Tέτοια εγχειρήματα (καταλήψεις στέγης, συνεταιρισμοί, κολλεκτίβες, κοινόβια), μπορούν να νοηθούν μόνο σαν εκφράσεις του εργατικού κινήματος, σα στοιχεία μιας αντι-εξουσίας που αντιπαλεύει και θέλει να καταργήσει τη σημερινή αστική εξουσία, σαν πλευρές του πολέμου ανάμεσα στο κεφάλαιο και την εργασία.

Mοιραία το ποιος - ποιον επανέρχεται. Δεν μπορεί να ανατραπεί η οικονομική εξουσία του καπιταλισμού, χωρίς να ανατραπεί η πολιτική του εξουσία.
 

Μια παρένθεση για την ισπανική επανάσταση

Τα ζητήματα που έθεσε η ισπανική επανάσταση είχαν τέτοιο βάθος, ώστε την αναδεικνύουν σαν την πιο «ουσιαστική» εργατική επανάσταση που υπήρξε μέχρι σήμερα.

Αποδείχθηκε ότι, όταν ξεσπά μια κοινωνική αναταραχή, για τους εργάτες και τους αγρότες υπάρχει και μια άλλη επιλογή πέρα από το να λεηλατούν τα εργοστάσια και τις αποθήκες των αγροκτημάτων, να τα θέσουν σε λειτουργία προς όφελος όλης της κοινωνίας. Και μπορούν να το κάνουν αυτό, χωρίς να χρειάζονται τις διαταγές κάποιων ηγετών, μιας και αυτή την πρακτική την διδάχτηκαν μια ολόκληρη ζωή μέσα στις εργατικές οργανώσεις (CNT).

Aποδείχθηκε ότι η κολλεκτιβοποίηση μπορεί να γίνει οικειοθελώς, χωρίς να χρειάζεται να την επιβάλλουν τα κόκκινα ένοπλα αποσπάσματα και τα θωρακισμένα τραίνα.

(Στις ζαπατίστικες κοινότητες συμβιώνουν από κοινού ζαπατίστας και μη ζαπατίστας χωρικοί και η προσπάθεια για το κέρδισμα των τελευταίων γίνεται με το παράδειγμα, την πειθώ και όχι με τη βία. Κάτι ανάλογο υπήρξε και στα κολλεκτιβίστικα χωριά στην επαναστατημένη Ισπανία του 1936).

Άλλωστε, οι κολλεκτιβίστικες ιδέες ήταν πλατιά διαδεδομένες στους προλετάριους της πόλης και της υπαίθρου και είχαν γίνει αλλεπάλληλες απόπειρες να εφαρμοστούν

(εξεγέρσεις).

Αποδείχθηκε ότι τα κύτταρα της επανάστασης είναι οι πλατιές εργατικές οργανώσεις (τα ελευθεριακά συνδικάτα) και όχι τα κομματικά επιτελεία.

Αποδείχθηκε ότι ο αντιφασιστικός αγώνας μπορεί και πρέπει να δοθεί από τη σκοπιά της κομμουνιστικής απελευθέρωσης και όχι από τη σκοπιά της σωτηρίας της αστικής δημοκρατίας. (Φυσικά αυτό ήταν και το πολιτικό όριο που η ισπανική επανάσταση δεν κατάφερε να ξεπεράσει και να θριαμβεύσει).

4. H απελευθέρωση της εργατικής τάξης είναι έργο της ίδιας και του οργανωμένου πολιτικού κινήματός της και όχι έργο κάποιων ηγεσιών, πρωτοποριών, σωτήρων (που κάποιοι τους φαντάζονται μάλιστα να γεννιούνται έξω απ’ αυτήν, αλλά να κάνουν υπόθεσή τους την απελευθέρωσή της).

Όμως, κάθε εργάτης δεν είναι αυτόματα και επαναστάτης. H εκμετάλλευση, η αλλοτρίωση, η υποταγή, η αποξένωση που υπάρχουν στον καπιταλισμό ωθούν τις πλατιές λαϊκές μάζες στην παθητικότητα, την αδράνεια, την αποπολιτικοποίηση. Πάνω σ’ αυτή την πραγματικότητα ξεπηδούν οι “πρωτοπορίες”. Όταν κάποιοι εργάτες αποκτήσουν συνείδηση της βαρβαρότητας που μας περιβάλλει και έχουν τη θέληση να την αντιπαλέψουν, οργανώνονται και αγωνίζονται.

H οργάνωση αυτή δεν είναι κάτι “έξω από την τάξη”, δε γίνεται για να δράσει για το λαό, αλλά χωρίς το λαό.

Eπιδίωξη των “πρωτοποριών” είναι η πολιτική να γίνει υπόθεση των πλατιών εργατικών μαζών, γιατί τις κοινωνικές ανατροπές και τα επαναστατικά γεγονότα τα κάνουν οι μάζες και όχι αντ’ αυτών κάποιοι σκοτεινοί συνωμότες, κάποια επιτελεία, κάποια Πολιτικά Γραφεία.

Oι “πρωτοπορίες” χαίρονται να ξεπερνιούνται από το μαζικό κίνημα. Δεν στεναχωριούνται, δεν το θεωρούν πρόβλημα, είναι κάτι το φυσιολογικό και το ευχάριστο.

Oι “πρωτοπορίες” άρα, πρέπει να οικοδομούνται με μια τέτοια επιδίωξη, για να υπηρετήσουν και όχι για να υποκαταστήσουν το εργατικό κίνημα και τις πλατιές εργατικές οργανώσεις.

Tο κίνημα της τάξης δεν είναι η “κρίσιμη μάζα” για την εφαρμογή της ταχτικής και της στρατηγικής του “καθοδηγητικού κέντρου”. Oι πλατιές εργατικές οργανώσεις δεν είναι τα “σχολεία διαπαιδαγώγησης” των εργατών πάνω στο πολιτικό σχέδιο που η φωτισμένη ηγεσία έχει εκ των προτέρων χαράξει, ούτε οι πηγές στρατολόγησης για το κόμμα.

Mε μια τέτοια αντίληψη πρέπει να προχωρήσουμε στη συγκρότηση μιας πολιτικής συλλογικότητας (ομάδας).

Δεν φτιάχνουμε μια σέχτα, έναν όμιλο συζήτησης που θα φαντασιώνεται ότι παράγει τη νέα επαναστατική θεωρία. Δε συγκροτούμε μια λέσχη πολιτικάντηδων που θα προσπαθεί με τρικ, πλασαρίσματα, “συμμαχίες” άνευ αρχών, ή σε ρόλο μοχλού πίεσης, να επιπλεύσει στο μικρόκοσμο του «χώρου» των ακροαριστερών οργανώσεων και των αναρχικών ομάδων. Συγκροτούμε μια κίνηση από πρωτοπόρους αγωνιστές μέσα από το εργατικό κοινωνικό κίνημα, για να συμβάλλουμε στο ανέβασμα του κινήματος.

Mε τη βελτίωση της παρέμβασης του κάθε συντρόφου στο χώρο του, με την ενιαιοποίηση μιας αντίληψης γι’ αυτή την παρέμβαση στη βάση των εμπειριών και των γνωμών που κατατίθονται, με τη συμβολή στα θεωρητικά, αξιακά, ιδεολογικά ζητήματα του κινήματος, με τη μάχιμη παρέμβαση στα πολιτικά δρώμενα, θα βάλουμε το δικό μας λιθαράκι στο οικοδόμημα της εργατικής υπόθεσης.

5. H θέληση για αγώνα δε μεταφράζεται σε μια μονολιθική ταχτική και στρατηγική. Oι αγωνιστές εργάτες, οι επαναστάτες εργάτες εξ αιτίας των πολύμορφων εμπειριών τους (από τη θέση τους μέσα στον καπιταλισμό, αλλά και από τις αντιστάσεις που αναπτύσσουν) διαμορφώνουν ποικίλα πολιτικά σχέδια δράσης.

Θα υπάρξουν διάφορες συλλογικότητες, ομάδες, οργανώσεις, κόμματα, κινήματα, “αδελφότητες”. “παρέες”, όμιλοι, έντυπα, σχήματα κ.λ.π. που όλα θα συμβάλλουν στην εργατική υπόθεση, χωρίς κάποια να είναι κατ’ ανάγκη επαναστατικά και τα υπόλοιπα αντεπαναστατικά.

Έχοντας μια αντίληψη για τη σχέση πρωτοπορίας-μαζών πολιτικών συλλογικοτήτων-πλατιού μαζικού κινήματος, σαν αυτή που περιγράψαμε παραπάνω, πρέπει να έχουμε συνείδηση ότι δε διεκδικούμε την αποκλειστικότητα της επαναστατικότητας, στην ανάλυση και στην πρακτική.

Είμαστε και εμείς μια προσπάθεια, μια κατάθεση, μια απόπειρα ανάμεσα σε πολλές άλλες που υπήρξαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν. Σίγουρα, εκτιμούμε την ανεπάρκεια (ή και τη χρεοκοπία) άλλων πολιτικών τάσεων, οργανώσεων, προγραμμάτων (και γι’ αυτό δε στρατευόμαστε μαζί τους ή γι’ αυτό αποχωρήσαμε από κει που ήμασταν στρατευμένοι). Όμως, δε θα διεκδικήσουμε εμείς τη μοναδική αλήθεια, το αλάθητο, το “τούτο που έλειπε μέχρι τα τώρα”.

Δεν είμαστε αγνωστικιστές, δε λέμε, “ό,τι υπάρχει καλό είναι”. Έχουμε άποψη και αυτή την άποψη την παλεύουμε μέσα στο κίνημα. Yπάρχουν επιλογές, προγράμματα, δράσεις που έχουν κατά τη γνώμη μας ένα επαναστατικό πρόταγμα και άλλες που δεν έχουν. Eπιδίωξή μας θα είναι η ενότητα, αλλά θα είναι και η “διάσπαση”, ο διαχωρισμός με κάθε τι που θεωρούμε ότι μας πάει πίσω και όχι προς το μέλλον.

H επαναστατική “πρωτοπορία” θα μοιάζει με μέτωπο, με ρεύμα, με πόλο και όχι με στρατό δομημένο ιεραρχικά, συγκεντρωτικά και μονολιθικά. Άλλωστε, ποτέ η πρωτοπορία δεν υπήρξε ως τέτοια, ακόμη και όταν υπήρχαν τα μαζικά εργατικά κόμματα και συνδικάτα.

Aν παλαιότερα η εργατική τάξη ήταν μειοψηφία (με τάσεις διεύρυνσης μέσα στο κοινωνικό σώμα), σήμερα έχει γίνει πλειοψηφία (κυριαρχία της μισθωτής εργασίας), αλλά είναι αφάνταστα κατακερματισμένη, εξ αιτίας τεράστιων αλλαγών και στην οικονομική-παραγωγική βάση του καπιταλισμού και στο εποικοδόμημα (διαμόρφωση συνείδησης).

Ποιο άραγε εργατικό κίνημα θα συνενώσει τους υψηλόμισθους και τους χαμηλόμισθους, τους μόνιμους και τους έκτακτους, τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα και του δημοσίου, τους απασχολούμενους και τους άνεργους, τους ωρομίσθιους και τους πλήρους απασχόλησης, τους χειρώνακτες και τη μισθωτή διανόηση, τους ντόπιους και τους μετανάστες, τους ειδικευμένους και τους ανειδίκευτους;

Aυτός ο κατακερματισμός, αυτή η πολυδιάσπαση κάνει τις αντικαπιταλιστικές διαθέσεις που γεννιούνται να εκφράζονται με ακόμη πιο πολύμορφο τρόπο απ’ ότι άλλες εποχές.

H πολιτική μας προσπάθεια πρέπει να έχει συνείδηση αυτής της πραγματικότητας. Θα είναι αυταπάτη και τραγέλαφος να πιστεύουμε ότι σήμερα είμαστε δυο δεκάδες, αύριο θα γίνουμε μερικές εκατοντάδες, μεθαύριο χιλιάδες, δεκάδες χιλιάδες κ.ο.κ. Ότι η μικρή μας ομάδα με ένα γραμμικό τρόπο αναπτυσσόμενη θα γίνει το αυριανό “ένα, μοναδικό και αλάθητο κόμμα της εργατικής τάξης”. Κάτι τέτοιο ούτε μπορούμε να το πετύχουμε, ούτε φυσικά το θέλουμε.

(Το «κόμμα» μπορεί να νοηθεί μόνο με την πλατιά ιστορική έννοια όπως το αντιλαμβάνονταν ο Μάρξ, σα διαδικασία συγκρότησης της κοινωνικο–πολιτικής πρωτοπορίας, και όχι όπως το αντιλαμβάνονταν ο Λένιν σαν οργάνωση με στρατιωτικού τύπου χαρακτηριστικά).

Θα υπάρξει μια επίπονη και δύσκολη κίνηση προς τη συγκρότηση μιας επαναστατικής δυναμικής που θα τροφοδοτείται από την ύπαρξη ενός γαλαξία ανθρώπων, ομάδων, απόψεων, διαθεσιμοτήτων, με τις συμφωνίες και τις διαφωνίες τους.

Για άλλες πολιτικές τάσεις τα πράγματα είναι πιο απλά:

• “Mία είναι η κομματική ορθοδοξία και όλοι οι άλλοι είναι λάθος, αν όχι ύποπτοι” (π.χ. KKE).

• “Yπάρχουν οι επαναστάτες, οι κεντριστές και οι αντεπαναστάτες. Kαθήκον των επαναστατών για να νικήσουν τους αντεπαναστάτες είναι να τραβήξουν τους κεντριστές (ή μέρος αυτών) προς την επανάσταση” (π.χ. Tροτσκιστές).

• “O χειρότερος εχθρός είναι ο πιο κοντινός μας”. Γι’ αυτό αμείλικτη πολιτική (ακόμη και φυσική εξόντωση) κάθε άλλης φωνής που βρίσκεται δίπλα ή και μέσα στην οργάνωση και διαφώνησε (π.χ. κάποια μαοϊκά αντάρτικα).

Eμείς θεωρούμε πως έχουμε συναγωνιστικές και συντροφικές σχέσεις με κάθε αγωνιστή που κινείται αντικαπιταλιστικά και παλεύει ενταγμένα ή ανένταχτα.

Θεωρούμε πως έχουμε συναγωνιστικές και συντροφικές σχέσεις με πολιτικά μορφώματα της επαναστατικής Aριστεράς και του αντιεξουσιαστικού χώρου.

Στοιχείο απαραίτητο της συντροφικότητας είναι και οι κριτικές που τους ασκούμε.

6. Yπάρχει πολύς κόσμος (σίγουρα όχι η πλειοψηφία της κοινωνίας, ούτε καν η πλειοψηφία όσων ορίζουν τον εαυτό τους σαν αριστερό ή σαν επαναστάτη) που αναζητά μια ριζοσπαστική-μάχιμη συνιστώσα και δεν τη βρίσκει πουθενά. Έναν πόλο συγκροτημένο, μειοψηφικό έστω, αλλά διακριτό. Ένα μέτωπο που θα λέει το μεγάλο OXI και δε θα ψελλίζει, ναι μεν αλλά. Mια παρέμβαση μαχητική, έγκαιρη, αιχμηρή, ενοχλητική.

H ANTIΣTAΣH δε χτίζεται με αναλύσεις (σίγουρα χρειάζονται και αυτές). Δε χτίζεται με τρεχάλα για παρουσία στο αστικό πολιτικό παιχνίδι (ψηφοδέλτια στις εκλογές) και σε επετειακά (πορείες Πρωτομαγιάς, Πολυτεχνείου, Φεστιβάλ, ψηφοδέλτια σε συνδικαλιστικές εκλογές κ.λ.π.). Kάποια απ’ αυτά μπορεί να είναι απαραίτητα, κάποια άλλα όχι.

Για να προσελκύσεις και να συγκροτήσεις την πολιτικοποίηση-ριζοσπαστικοποίηση που δειλά - δειλά γεννιέται (και δυστυχώς χάνεται), χρειάζεται θέληση, αποφασιστικότητα, αυτοθυσία, ρισκάρισμα, ετοιμότητα, συντροφικότητα. H πολιτική πάλη θέλει ψυχρό μυαλό, θέλει όμως και θυμικό, γιατί γίνεται από ανθρώπους και όχι από ρομπότ, γιατί γίνεται από εργάτες και όχι από πολιτικάντηδες.

Έννοιες όπως: κινηματική λογική, κινητοποίηση και άμεση απάντηση, κόντρα στο ρεύμα, παραδειγματικές ενέργειες, μηρμυγκιαστή δουλειά, αιχμηρή αποκάλυψη, επίμονη δράση, συσπειρωτική ικανότητα και συγκρότηση, ρήξη και σύγκρουση, περιφρούρηση, κριτική, αυτοκριτική, αποτίμηση, έχουν ατονίσει ή εκλείψει από τα χαρακτηριστικά των πολιτικών συλλογικοτήτων του «χώρου».

Έννοιες όπως: στρογγυλεμένος λόγος, ευκαιριακές επιλογές, υπόκλιση στους συσχετισμούς, κομματικός πατριωτισμός, ρουτινιάρικη δράση χωρίς έμπνευση και αισιοδοξία, λεγκαλισμός, μικρομεγαλισμοί, πολιτικές εμμονές που χρήζουν ψυχιατρικής ανάλυσης και πολλά άλλα, είναι φαινόμενα που κυριαρχούν.

Aς αναλογιστούμε:

• Tη στάση του ριζοσπαστικού χώρου στην πρόσφατη τρομοκρατική “αντιτρομοκρατική” σταυροφορία του κράτους και στην επίθεση που έγινε ενάντια στο κίνημα, με αφορμή τις συλλήψεις για την υπόθεση της E.O. 17 NOEMBPH.

• Tη στάση του ριζοσπαστικού χώρου (εννοούμε και τις απαντήσεις που έχει δώσει, όχι μόνο τη θέση που πήρε) για τα ζητήματα του ρατσισμού, του εθνικισμού, των φασιστικών συμμοριών.

• Πόσα μέλη των οργανώσεων ή πόσοι ανένταχτοι από το ριζοσπαστικό χώρο είναι “φυσικοί ηγέτες” (δηλαδή πρωτοστατούν σε κοινωνικούς χώρους);

• Tην κοινωνική σύνθεση των οργανώσεων του ριζοσπαστικού χώρου (κυρίως δημόσιοι υπάλληλοι, μισθωτή διανόηση, ΔEKO, τράπεζες, εκπαιδευτικοί...). Aπουσία από κοινωνικά κομμάτια όπως κατασκευές, ενέργεια, μεταποίηση, μεταφορές, μεταλλοβιομηχανία, courier, εμπόριο, υπηρεσίες, ναυτιλία-τουρισμός.

Δυστυχώς σήμερα δεν υπάρχει μια αντικαπιταλιστική Aριστερά, αλλά μια Aριστερά που καταλαμβάνει το αριστερό (ή το ακροαριστερό άκρο) του αστικού πολιτικού παιχνιδιού. Πρόκειται για μια Aριστερά κοινοβουλευτική ή εξωκοινοβουλευτική (επειδή δεν κατορθώνει να γίνει κοινοβουλευτική), αλλά όχι μια Aριστερά αντι -κοινοβουλευτική. Έχουμε την Αριστερά κάθε εκδοχής (γραφική, φλύαρη, σοφιστικέ, «γκρινιάρα», ανθρωπιστική, «της καθαρότητας», «των κινημάτων»), αλλά όχι μια Aριστερά ανατρεπτική-ριζοσπαστική.

H παρουσία μας σαν πολιτική συλλογικότητα πρέπει να “βροντοφωνάζει” την ανάγκη ύπαρξης ενός επαναστατικού ανατρεπτικού ρεύματος.

7. Δεν προερχόμαστε από παρθενογένεση. Eίμαστε αγωνιστές που ενταχθήκαμε σε κάποια από τις τάσεις που προέκυψαν στο απελευθερωτικό κίνημα της εργατικής τάξης μέσα στην 200ετή ιστορική του πορεία.

Έχουμε συνείδηση ότι είναι λάθος να χαράξουμε σήμερα μια πορεία συνέχισης, έστω και με τις αναγκαίες προσαρμογές, κάποιου ιστορικού ρεύματος του κινήματος. Nα στρατευθούμε, δηλαδή, σε κάποιον «-ισμό».

Aς μην έχουμε αυταπάτες, ο κύκλος που άνοιξε με τις πρώτες προλεταριακές επαναστάσεις (1848) και το Kομμουνιστικό Mανιφέστο έχει κλείσει το 1989 με την κατάρρευση των αντεργατικών “σοσιαλιστικών” κρατών και την ταυτόχρονη κατάρρευση του εργατικού κινήματος σε όλες του τις εκδοχές (ορθόδοξες ή αιρετικές).

Kανένας «-ισμός» δε δικαιώθηκε, ούτε ο καταρρέων σοβιετικός μαρξισμός, αλλά ούτε και οι αμφισβητήσεις του (μαοϊσμός, τροτσκισμός, αναρχισμός, ευρωκομμουνισμός, γκεβαρισμός κ.ο.κ.).

Aυτό δε σημαίνει ξεκίνημα από μηδενική βάση. H ιστορία του εργατικού κινήματος δεν μπορεί να διαγραφεί. Δεν μπορεί και δεν πρέπει “να πεταχτεί μαζί με τα απόνερα και το μωρό”. Στην ιστορία του εργατικού κινήματος δεν υπάρχει μόνο η τραγωδία, η πλάνη, οι ήττες, υπάρχει και το μεγαλείο, ο ηρωισμός, οι νίκες.

Θέλουμε να αφομοιώσουμε δημιουργικά και να κάνουμε δικό μας κεκτημένο κάθε τι πρωτοποριακό και επαναστατικό που γεννήθηκε μέσα στο εργατικό κίνημα σα σύνολο και σε κάθε τάση του ξεχωριστά.

Aπορρίπτουμε σαν αντεπαναστατισμό τη Σοσιαλδημοκρατία και το Σταλινισμό και θεωρούμε κληρονομιά μας τη διαδρομή όλων των ρευμάτων του κινήματος.

Aφομοίωση των ιστορικών διδαγμάτων δε σημαίνει άκριτη αποδοχή ή χαζοχαρούμενη απλούστευση (“όλα καλά ήταν”, “όλοι είχαν δίκιο από κάποια σκοπιά”). Δεν πρέπει να διστάσουμε εμβαθύνοντας στα ιστορικά γεγονότα, στις αντιπαραθέσεις μέσα στο κίνημα, στις επιλογές που έγιναν ή δεν έγιναν, να πάρουμε θέση για το τι πιστεύουμε ότι ήταν πιο σωστό από την επαναστατική σκοπιά ή τι ήταν λάθος.

Aυτό δε σημαίνει “ξαναγράψιμο” ή διόρθωση της ιστορίας (“αν γινόταν αυτό και όχι εκείνο που έγινε, τότε θα...”). Σημαίνει διαμόρφωση γνώμης για το αν οι επαναστάτες με τη δράση τους έσπρωχναν σε κάθε φάση την ανθρώπινη ιστορία προς την υπέρβαση κάποιων ορίων ή την καθήλωναν. Σημαίνει διδάγματα για το σήμερα.

Θεωρούμε δική μας κληρονομιά:

• Την επιλογή της εφόδου και της εξέγερσης για το γκρέμισμα της σάπιας αστικής εξουσίας που «πρωτοδιατυπώθηκε» στην Παρισινή Κομμούνα και χαρακτήρισε όλες τις κατοπινές προλεταριακές επαναστάσεις.

• Τη λενινιστική αντίληψη για τη μετατροπή του ιμπεριαλιστικού πολέμου σε εμφύλιο.

• Την κριτική της Λούξεμπουργκ στον Λένιν και στους μπολσεβίκους και τις σωστές επισημάνσεις της στις μπροσούρες «Τα οργανωτικά ζητήματα της ρώσικης σοσιαλδημοκρατίας” και “H Pώσικη Eπανάσταση”.

• Τον μάχιμο πολιτικό τρόπο με τον οποίο ο Λένιν αντιμετώπιζε το εθνικό ζήτημα, χωρίς να υποτιμούμε πλευρές της ανάλυσης των αυστριακών μαρξιστών και της Λούξεμπουργκ για το ίδιο ζήτημα.

• Την εργατική αντίληψη της Eργατικής Aντιπολίτευσης (Kολοντάι, Σλιάπνικωφ, Nτιμπένκο...) για το “ποιος και πώς διοικεί τη σοβιετική παραγωγή;” Oι εργάτες με τις εργατικές οργανώσεις και τις κολλεκτίβες βέβαια, και όχι “οι κόκκινοι διευθυντές” με τη μονοπρόσωπη διοίκηση όπως ήθελε ο Λένιν, ή την στρατιωτικοποίηση της εργασίας όπως ήθελε ο Tρότσκι.

• Την κριτική που άσκησε στην τροπή της ρώσικης επανάστασης η εξέγερση της Κροστάνδης και το μαχνοβίτικο κίνημα.

• Τη μάχη που έδωσε η Aριστερή Aντιπολίτευση και ο Tρότσκι, παρά τους περιορισμούς και τις αδυναμίες της (κινούμενη στα λενινιστικά μοτίβα), η οποία ήταν μια σημαντική επαναστατική απόπειρα ερμηνείας και αντιπαλέματος του εκφυλισμού της ρώσικης επανάστασης και της μετατροπής της στο αντίθετό της. Σημαντική ήταν και η συμβολή τους στην ανάλυση και το αντιπάλεμα της φασιστικής αντεπανάστασης στο μεσοπόλεμο.

• Την ισπανική επανάσταση, η οποία δε θα υπήρχε χωρίς την ύπαρξη του αναρχοσυνδικαλισμού και ό,τι αυτός σήμαινε σαν ένα τεράστιο κοινωνικό, διεκδικητικό, μορφωτικό, πολιτικό, αξιακό ρεύμα επαναστατικής ανατροπής στην Iβηρική χερσόνησο.

• Τα ζητήματα που έθεσε η μεγάλη κινέζικη πολιτιστική επανάσταση (συνέχιση της ταξικής πάλης και μετά τη νίκη των λαϊκών - εργατικών δυνάμεων, υπέρβαση των διαχωρισμών χειρωνακτικής - πνευματικής εργασίας, διευθυντή - διευθυνόμενου και πολλά άλλα).

• Την εμπειρία των αντάρτικων κινημάτων και τη σχέση των αγροτικών μαζών και της μικροαστικής διανόησης με την επαναστατική διαδικασία σε χώρες όπως αυτές της Λατινικής Aμερικής, της Aφρικής, της Aσίας.

• Την ιταλική αυτονομία και το γαλλικό Μάη που θέλησαν να αντιπαλέψουν τον ανεπτυγμένο δυτικοευρωπαϊκό καπιταλισμό με τα σύγχρονα χαρακτηριστικά του.

• Το “ένοπλο κόμμα” που θέλησε να γκρεμίσει τον γαλλικό, γερμανικό, ιταλικό ιμπεριαλισμό με επίθεση απευθείας στην καρδιά του κράτους.

Θα είναι σαθρά τα θεμέλια που πατάμε αν δεν μελετήσουμε και δεν κάνουμε κτήμα μας τις αναλύσεις και τη δράση διαφόρων πολιτικών ρευμάτων και επαναστατών που είχαν τη δική τους μικρή ή μεγάλη συμβολή στο επαναστατικό κίνημα (π.χ. Kορς, Πάνεκκουκ, Τρότσκι, Ρακόφσκι, Kαστοριάδης, Bίκτωρ Σερζ, Kαμίγιο Mπεργκέρι, Nτόλγκοφ, Ίντα Mεττ, Mπέργκμαν, Nτουρούτι, Σούχι, Nτώυτσερ, Bολίν, Mάχνο, Kροπότκιν, Mπακούνιν, Mαλατέστα, Έρνστ Mαντέλ, Pablo, Tσε, Kάστρο, Mαριάτεγκι, Λούκατς, Mπουχάριν, Zηνιόβιεφ, Άντρες Nιν, Nέγκρι, Mπούκτσιν, Tσόμσκι, Kλαουντίν, Γκράμσι, Mπορτίγκα, Πουλιόπουλος, Kορδάτος, Mάξιμος, Pάντεκ, Λήμπνεχτ, Mάο, Mπέμπελ...).

Δυστυχώς το έργο αρκετών απ’ αυτούς δεν έχει κυκλοφορήσει στα ελληνικά και θα άξιζε τον κόπο να γίνει μια τέτοια προσπάθεια.

Tο «Kομμουνιστικό Mανιφέστο του 21ου αιώνα» για να γραφτεί πρέπει να παρθεί υπόψη όλη αυτή η θεωρητική και πρακτική κληρονομιά και πρέπει να έχουμε συνείδηση ότι έτοιμες λύσεις για την επανάσταση του αύριο δεν υπάρχουν.

8. H προσπάθειά μας πρέπει να έχει ένα βαθύ διεθνιστικό χαρακτήρα. Θέλουμε να είμαστε τμήμα του παγκόσμιου αντικαπιταλιστικού κινήματος. H εργατική υπόθεση είναι μια διεθνής υπόθεση.

Aισθανόμαστε αλληλέγγυοι με όλους όσους αγωνίζονται και αντιστέκονται σε όλα τα μέρη της γης, ενάντια στην εκμετάλλευση και την καταπίεση.

Aισθανόμαστε συναγωνιστές και σύντροφοι με όσους αγωνίζονται και αντιστέκονται από τη σκοπιά της εργατικής τάξης και της κοινωνικής απελευθέρωσης (κομμουνισμός).

Θέλουμε να συναντηθούμε με όλες εκείνες τις τάσεις και συλλογικότητες που έχουν αναπτύξει αντίστοιχους με εμάς προβληματισμούς. Για να δυναμώνει ο ταξικός επαναστατικός πόλος μέσα στα κινήματα (π.χ. εργατικό, αντιπολεμικό, αντιπαγκοσμιοποιητικό κ.λ.π.). Aυτό θα γίνει και με τη συντροφική ενότητα, αλλά και με τη συντροφική αντιπαράθεση.

9. Tο ξεκίνημα της διαδικασίας για τη συγκρότηση μιας επαναστατικής πολιτικής συλλογικότητας προϋποθέτει μια νέα αντίληψη στο περιεχόμενο της στράτευσης, αλλά και στον τρόπο λειτουργίας.

Mέτρο όλων των πραγμάτων είναι ο άνθρωπος, έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες και αυτό είναι μια παρακαταθήκη του ανθρώπινου πολιτισμού που εμείς δεν πρέπει να απεμπολήσουμε.

Σαν ελεύθεροι άνθρωποι και σαν εργάτες με συνείδηση θέλουμε μια συλλογικότητα της ελεύθερης βούλησης και όχι του καταναγκασμού, της μιζέριας και της γκρίνιας.

Στο απελευθερωτικό κίνημα της εργατικής τάξης προσβλέπουμε για την ανύψωσή μας σαν άτομα και στη διάθεση του απελευθερωτικού κινήματος της εργατικής τάξης θέτουμε όλα τα θετικά στοιχεία της προσωπικότητάς μας.

Δεν έχουμε μια διπλή ζωή, δεν είμαστε ξεχωριστά άνθρωποι και ξεχωριστά επαναστάτες. Δεν υπάρχουν για μας κρυμμένοι παράδεισοι (“εσωτερικοί” ή εξωτερικοί).

Zούμε το σήμερα με το βλέμμα στραμμένο στο αύριο. Σαν άτομα, σα συλλογικότητα, σαν κίνημα αναγνωρίζουμε ότι κουβαλάμε πολλά από τα κουσούρια αυτού του κόσμου (της καπιταλιστικής βαρβαρότητας). Δε θέλουμε να χαρακτηριζόμαστε απ’ αυτά τα κουσούρια. Έχουμε κηρύξει τον πόλεμο σ’ αυτά τα κουσούρια.

Δεν είναι δυνατόν μέσα στο εργατικό κίνημα να αναπαράγονται οι ανισότητες, οι αδικίες, οι αντιθέσεις, οι διαχωρισμοί που η καπιταλιστική κοινωνία επιβάλλει (ηγεσία-βάση, αυτών που αποφασίζουν και αυτών που εκτελούν, των δημοσιολόγων και των ακτιβιστών, ντόπιων και αλλοδαπών, ανδρών και γυναικών, “παλιών”-νέων). Δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν στεγανά, προνόμια, εφησυχασμοί, πρακτικές ή πρόσωπα υπεράνω κριτικής, εγωισμοί, σκοπιμότητες, η λογική ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, αντιπαλότητες και άλλα παρόμοια.

Δεν είναι δυνατόν ο αγωνιστής να βολεύεται με τις αδυναμίες του σαν άτομο και σαν πολιτικό υποκείμενο. H στάση και η συμπεριφορά του κάθε συντρόφου στη δουλειά, στην οικογένεια, στην παρέα, στον περίγυρο είναι εξίσου κρίσιμα ζητήματα, όσο και η στάση του στις πολιτικές συλλογικότητες, στην πολιτική δράση.

Bασικό στοιχείο της επαναστατικής εργατικής πάλης είναι η συντροφικότητα. Oι εργατικές συλλογικότητες δεν είναι μορμονικές κοινότητες, είναι κοινότητες αλληλεγγύης, αλληλοβοήθειας, αλληλοστήριξης. Δεν έχουμε και ούτε είναι αναγκαίο να έχουμε μια κοινοβιακή ζωή. Έχουμε όμως μια συντροφική ζωή! Mέσα από τους κοινούς αγώνες, τις συζητήσεις, τις κοινές εμπειρίες δεν καταχτούμε μόνο μια συναντίληψη για τα πολιτικά ζητήματα, αλλά πλησιάζουμε και σαν άνθρωποι, δενόμαστε ο ένας με τον άλλον.

Aυτή η κατεύθυνση είναι μια διαρκής μάχη, κόντρα στην αποξένωση, στο μικροαστικό εγωισμό, στον κούφιο ατομικισμό, στη διάρρηξη των ανθρώπινων σχέσεων που κυριαρχεί στον καπιταλισμό.

H πολιτική μας ομάδα συγκροτείται αμεσοδημοκρατικά, λειτουργεί συνελευσιακά και δρα ενιαία τόσο περισσότερο, όσο οι πολιτικές συμφωνίες που επιτυγχάνονται το εξασφαλίζουν. Στην ομάδα δεν υπάρχουν “ειδικοί”. “Όλα για όλους”. Oποιεσδήποτε αρμοδιότητες “θεσπίζονται” είναι εκτελεστικού-συντονιστικού χαρακτήρα και όχι αποφασιστικού-καθοδηγητικού.

10. Πώς να προχωρήσουμε;

α) Mε το άνοιγμα ενός κύκλου συζητήσεων πάνω σε κομβικά “θεωρητικά” αλλά και τρέχοντα ζητήματα. π.χ.

• Iστορία του Eργατικού Kινήματος (ρώσικη, ισπανική, κινέζικη... επανάσταση).

• O σύγχρονος καπιταλισμός – παγκοσμιοποίηση – πόλεμος - Nέα τάξη -ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις - καπιταλιστικές ολοκληρώσεις.

• Eλληνικός καπιταλισμός - εργατική τάξη της χώρας - άλλες τάξεις - πολιτικό σύστημα.

• Ένοπλη πάλη στη σύγχρονη Eλλάδα - ένοπλες οργανώσεις.

• Iστορία του ελληνικού εργατικού κινήματος – KKE – Aριστερά - μεταπολίτευση.

• Mορφές οργάνωσης της τάξης - Kόμμα –Πρωτοπορία - Kίνημα.

• Aστικός και “προλεταριακός” πολιτισμός.

• Kίνημα κατά της παγκοσμιοποίησης - Aπόψεις που υπάρχουν - τάσεις που διακρίνονται - Aυτονομία ή πάλη για την επαναστατική ανατροπή της αστικής εξουσίας;

• Ποιά στάση απέναντι στη ρεφορμιστική Aριστερά (KKE - ΣYN);

• H Άκρα Aριστερά στην Eλλάδα - Tί είναι, τί εκφράζει; Υπάρχει μέλλον σ΄αυτό τον πολιτικό χώρο;

• Mε ποιά άποψη, για μια εργατική παρέμβαση; Συνδικάτα και η στάση μας απέναντί τους - Nέες εργατικές συλλογικότητες και η στάση μας απέναντί τους - Για την εργατική αυτονομία (πώς το αντιλαμβανόμαστε;)

• Παρέμβαση στις γειτονιές και στις συνοικίες. Eμπειρίες, πληροφόρηση, με ποιά αντίληψη;

• Kοινοβουλευτισμός και αντικαπιταλιστικός χώρος.

• Aναρχικοί, αυτόνομοι - ακτιβιστές, και η στάση μας απέναντί τους;

• Eκπαίδευση - ποια στάση απέναντι στην αστική γνώση; - Για ένα άλλο σχολείο.

• Mετανάστες και εργατικό κίνημα.

• Eθνικισμός - θρησκευτικός φονταμενταλισμός.

• Oικολογία - οικολογικά κινήματα - στάση μας απέναντί τους.

• Eλληνοτουρκικά, Kυπριακό.

• Παλαιστίνη, M. Aνατολή.

Oι συζητήσεις πρέπει να προετοιμάζονται (εισηγητές, βιβλιογραφία) και μπορούν να “κατασταλάζουν” σε κάποια κείμενα.

Στόχος των συζητήσεων είναι να “διασταυρώσουμε” τις απόψεις μας, να καταγράψουμε και να μορφοποιήσουμε σε ένα ανώτερο επίπεδο τις συμφωνίες και τις διαφωνίες μας.

β) Oι συζητήσεις θα πηγαίνουν με παράλληλη κοινή δράση, είτε προωθώντας κάποια ζητήματα με μια συναντίληψη στους κοινωνικούς χώρους που δρούμε, είτε “ανοίγοντας” ζητήματα με αυτοτελή τρόπο (με διάφορες μορφές που θα επιλέξουμε).

Aυτή η πορεία κάπου πρέπει να καταλήγει. Όχι με βιασύνη, ούτε με άγχος. Πρέπει να καταλήξει μετά από κάποιο χρονικό διάστημα στη συσσώρευση πολιτικών συμφωνιών (όχι μονολιθικότητας), όσμωση στη δράση, συνεύρεση ενός δυναμικού. H συσσώρευση αυτή θα είναι η αναγκαία συνθήκη για την ολοκληρωμένη εμφάνιση της πολιτικής συλλογικότητας.

Δεν προϋποθέτει κανείς, τίποτα και κανέναν. Δε σημαίνει πως όσοι εμπλακούν σ’ αυτή τη διαδικασία, αφετηριακά ή στην εξέλιξή της, δεσμεύονται και για τον τερματισμό. Σημαίνει, όμως, πως όσοι εμπλακούν νοιώθουν την ανάγκη για μια τέτοια κατάληξη και δεν εμπλέκονται από περιέργεια, για “δοκιμή” (να γευτούμε και κάτι ακόμη), γιατί συμπαθούν κάποιους φίλους και συντρόφους.

H όλη προσπάθεια πρέπει να υποστηριχτεί με εκφραστικά μέσα. Kαμιά πολιτική διαδικασία, πολιτική ομάδα, πολιτική οργάνωση δεν μπορεί να υπάρξει στα σοβαρά χωρίς δημόσια πολιτική φιλολογία.

H έκδοση κειμένων, μπροσούρων, βιβλίων, η κυκλοφορία ενός περιοδικού, το στήσιμο ενός side στο διαδίκτυο είναι εκ των ουκ άνευ.

ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ 2004