Τι γυρεύει εδώ μια σελίδα
για το σκάκι;
Ελπίζω τα δύο εισαγωγικά αποσπάσματα να δίνουν ικανοποιητική απάντηση... 

"Θεωρώ ότι υπάρχουν τρεις παράγοντες, απαραίτητοι για την επιτυχία. Πρώτα απ' όλα συνειδητοποίηση των δυνατοτήτων και των αδυναμιών μας. Έπειτα εκτίμηση των δεξιοτήτων και των αδυναμιών του αντιπάλου. Τέλος ένας στόχος ανώτερος από κάποια περαστική απόλαυση. Το στόχο αυτό τον περιγράφω σαν την επιθυμία να φτάσει κανείς εκείνες τις επιστημονικές και καλλιτεχνικές αξίες που τοποθετούν το σκάκι ισότιμα ανάμεσα στις άλλες τέχνες."

Alerxander Alekhine, μεγάλος σκακιστής
και παγκόσμιος πρωταθλητής στις αρχές του αιώνα.

"Καθώς αναλύει μια μακροσκελή βαριάντα ο μεγάλος μετρ φοβάται πάντοτε πως ίσως να μη δει κάτι που θα προκύψει μετά από 5 ή 6 κινήσεις. Πράγματι δεν είναι εύκολο να δει κανείς όλα τα λεπτά σημεία μιας μελλοντικής θέσης, γι' αυτό ο παίχτης συγκεντρώνει εκεί όλη του την προσοχή.

Το αποτέλεσμα όμως είναι μερικές φορές να μη βλέπει ο παίχτης ένα στοιχειώδες τακτικό χτύπημα ή μια ολοφάνερη απειλή που να βρίσκεται στην πρώτη κίνηση, στη βάση του αναλυτικού δέντρου. Πίστεψέ με, αναγνώστη, αυτή είναι μια συχνή αιτία για τα λάθη σου και πρέπει και εγώ να ομολογήσω ότι μου έτυχε πολλές φορές αυτή η περίπτωση τύφλωσης. Να μη βλέπω μπροστά στα μάτια μου.

Πως μπορεί να καταπολεμηθεί αυτή η τάση; Πριν από πολλά χρόνια έπιασα το θέμα μαζί με έναν απ' τους κορυφαίους Σοβιετικούς μετρ τον Μπλούμενφελντ. Είχε δουλέψει πολύ πάνω στις ψυχολογικές πτυχές του παιχνιδιού, είχε μάλιστα γράψει και μεταπτυχιακή διατριβή πάνω στο θέμα. Ο Μπλούμενφελντ μου είπε πως και στον ίδιο είχε τύχει να μη βλέπει "τι γίνεται μπροστά στα μάτια του" και ισχυρίστηκε ότι το ίδιο συνέβαινε, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, με όλους τους κορυφαίους παίχτες του κόσμου.

Για να καταπολεμήσει κανείς αυτό τον κίνδυνο, πρότεινε να ακολουθείται  ο εξής κανόνας τον οποίο θα ονομάσω κανόνα του Μπλούμενφελντ:

Όταν θα έχετε ολοκληρώσει την ανάλυση όλων των βαριάντων και θα έχετε σκιαγραφήσει νοερά όλα τα κλαδιά του αναλυτικού δέντρου, πρέπει πρώτα απ' όλα να γράψετε, πριν την παίξετε, την κίνηση που έχετε σκεφτεί, στο παρτιδόφυλλό σας. Έχω προσέξει ότι αυτό το ακολουθούν οι περισσότεροι από τους συναθλητές μου μεγάλους μετρ ενώ εκείνοι που πρώτα παίζουν και μετά γράφουν την κίνησή τους αποτελούν μειοψηφία.

Να γράφετε τις κινήσεις με την πλήρη γραφή. Κάθε αριθμός και κάθε γράμμα πρέπει να γράφονται προσεκτικά. Γράφοντας την κίνηση κατ' αυτό τον τρόπο ξεκολλάτε από το μακρινό μέλλον στο οποίο έχετε αφιερώσει πολύτιμη ώρα και επιστρέφετε στο εδώ και τώρα, στην πραγματική θέση που βρίσκεται μπροστά σας στη σκακιέρα.

Τότε πλέον όταν ξανακοιτάξετε στη σκακιέρα με την κίνησή σας γραμμένη μα όχι παιγμένη ακόμα, θα βλέπετε με τα μάτια  όχι αυτού που ατενίζει το απόμακρο μέλλον, αλλά με τα μάτια ενός νιοφερμένου στην αίθουσα που βλέπει μόνο την παρούσα θέση και τις πραγματικές έγνοιες  εκείνης της στιγμής.

Αυτό είναι το πρώτο βήμα στο δρόμο που σας επαναφέρει στο παρόν. Ακόμα και τώρα μη βιαστείτε να παίξετε. Κοιτάξτε τη θέση ένα λεπτό ακόμα. Δεν θα το μετανιώσετε ποτέ. Κοιτάξτε τη σα να ήσασταν ένας μαζέτας*. Μη σκέφτεστε εκείνη τη στιγμή ότι είσαστε μετρ ή κάποιος δυνατός παίχτης, αλλά ένας απλός αρχάριος. Κινδυνεύω με ματ σε μία; σε δύο; Μήπως κρέμεται η βασίλισσά μου ή ο πύργος; Μήπως πέφτει κανένα πιόνι; Αυτός ο στοιχειώδης έλεγχος σίγουρα θα σας γλιτώσει από κάποια άμεση αβλεψία στην επόμενη κίνηση και είναι το απαραίτητο συμπλήρωμα της βαθιάς ανάλυσης που μόλις τελειώσατε.

Ακολουθώντας τον κανόνα του Μπλούμενφελντ θα συνδυάζετε βάθος σκέψης με πρακτική ακρίβεια και παιχνίδι χωρίς χοντροειδή λάθη."

*Μαζέτας: Σκακιστικός όρος, αυτός που παραμένει χωρίς βελτίωση για πολύ καιρό & παρ' όλες τις προσπάθειες.

Από το βιβλίο του Αλεξάντερ Κότοβ, "Σκέψου όπως ένας μεγάλος μετρ",
μετάφραση του Λεωνίδα Γομάτου, εκδόσεις Σκαραβαίος