Νίκος Κιτσίκης: Η φιλοσοφία της νεώτερης φυσικής

Η μελέτη μας, ύστερα από μια πολύ σύντομη, αντικειμενική, κριτική αναδρομή στις δυο τρεις κυριότερες φυσικοφιλοσοφικές κοσμοθεωρίες και γνωσιολογίες των νεωτέρων χρόνων, από τον Νεύτωνα και τον Κάντ ως σήμερα, ύστερα από μια εκλαϊκευμένη υπόμνηση των σπουδαιότερων συμβάντων στην περιοχή της φυσικής — εκείνων μόνο που έχουν γνωσιολογική σημασία και μάλιστα ανατρεπτική επίδραση — θα προσπαθήσει να συμβάλει για την επαναφορά της ηρεμίας στη διασαλευμένη τάξη μερικών επιστημονικών συνειδήσεων και να αποκρούσει τον κίνδυνό πνευματικής
αναρχίας, αγνωστικισμού, πραγματισμού, υπαρξισμού, που σημαίνουν ιδεολογική υποδούλωση στις δυνάμεις της μυστικοπάθειας, του σκοταδισμού και της αντίδρασης.

Για την προσπάθεια αυτή διαθέτουμε ένα όπλο, δοκιμασμένης πιά άποτελεσματικότητας από άλλους αγώνες σε διαφορετικές περιοχές, όπου νωρίτερα εμφανίσθηκε ο κίνδυνος.

Το όπλο αυτό καλείται διαλεκτικός υλισμός.

(Από τον πρόλογο του συγγραφέα)

Νίκος Θ. Παπαγεωργίου: Ματιές στη Σοβιετική Παιδαγωγική

Γενικές Αρχές - Σχολική Πράξη και Θεωρία - Το Παιδαγωγικό Σύστημα Μακάρενκο

"Δεν γράφω με πολιτικές προθέσεις. Επειδή έζησα και εργάστηκα χρόνια σαν εκπαιδευτικός στη Ρουμανία, και πριν και μετά την κοινωνική μεταβολή, μου δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσω αρκετά το εκπαιδευτικό σύστημα που δημιουργήθηκε κατά τα Σοβιετικά πρότυπα μέσα στη νέα πολιτική κατάσταση. Θέλω να δώσω με το βιβλίο μου μιαν αντικειμενική εικόνα της σχολικής πράξης και της παιδαγωγικής θεωρίας, που κατευθύνει το έκπαιδευτικό σύστημα στις Ανατολικές Χώρες της Ευρώπης, που ζουν σήμερα παιδαγωγικά, πνευματικά και πολιτιστικά, όπως και πολιτικά, κατ’ από την τεράστια Σοβιετική επίδραση.

{...}

Το σχολειό στις Ανατολικές Χώρες ακολουθεϊ μιά γραμμή ολοκάθαρα δική του, ένα δρόμο ολότελα δικό του. Δεν ξέρουμε αν θα μπορέσει να μορφώσει μέσα στη ζωή πιο ευτυχισμένους ανθρώπους. Δεν θέλουμε να υποστηρίξουμε, πως ο δρόμος του νέου σχολείου είναι ο σωστός, ή ο λανθασμένος, ούτε και θέλουμε να πούμε πως το δικό μας σχολειό, το σχολειό το παλαιότερο του Δυτικού κόσμου είναι ανώτερο για κατώτερο. Είναι αναμφισβήτητο πως το παλιό σχολειό με τις πατριαρχικές του αντιλήψεις, με τις αυστηρές αρχές του, με τη μεγάλη του παράδοση, με τόσα και τόσα που 'δωσε μέχρι σήμερα στην τέχνη και στην επιστήμη, με τόσους σοφούς που ανάδειξε, δημιούργησε τον Δυτικοευρωπαϊκό πολιτισμό. Μήπως όμως θα 'δινε περισσότερα, αν ακολουθούσε έναν άλλο δρόμο; Μήπως αυτό που 'δωσε τους τελευταίους αιώνες, θα το 'δινε ταχύτερα και πληρέστερα στην ανθρωπότητα; Μήπως, αν σκεφτόμαστε διαφορετικά, θα προχωρούσαμε πιο μπροστά; Μήπως, αν η παιδαγωγική μας έβλεπε πιο ανοιχτόθωρα, θα 'δινε στη ζωή πιο χαρούμενους, πιο δημιουργικούς, πιο ευτυχισμένους, και προ πάντων πιο απαιτητικούς από τη ζωή ανθρώπους; Ή μήπως ακολουθώντας σύστημα, όμοιο με κείνο που θα εκθέσουμε παρακάτω, θα 'δινε βραδύτερα ό,τι έδωσε, θα προχωρούσε σιγώτερα και θα 'φερνε στον κόσμο λιγώτερο ευτυχισμένους ανθρώπους; Σ’ αυτά τα ερωτήματα ας δώσει την απάντηση μόνος του ο αναγνώστης, έχοντας μπροστά του και τα δυό εκπαιδευτικά συστήματα."

(Από τον πρόλογο του συγγραφέα)

Από το Ινστιτούτο Φιλοσοφίας της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ
Μ.Τ. ΓΙΦΤΣΟΥΚ, Τ. Ι. ΟΪΖΕΡΜΑΝ, Ι.Γ. ΣΤΣΙΠΑΝΟΦ
Μετάφραση από τα Ρωσικά: Γιάννη Παπαϊωάνου
Επιμέλεια: Κ. Μετρινού

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Ιστορία της προμαρξιστικής φιλοσοφίας
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η ιστορία της Μαρξιστικής - Λενινιστικής φιλοσοφίας και ο αγώνας ενάντια στην αστική φιλοσοφία

Το δίτομο αυτό έργο αναρτάται ταυτόχρονα και στη βιβλιοθήκη του blog vivlio2ebook - Η Γνώση είναι Δύναμη